Tháp Po Klong Garai – Kiệt tác kiến trúc Chăm giữa lòng Ninh Thuận

Nằm trên đồi Trầu, thuộc phường Đô Vinh, thành phố Phan Rang – Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, Tháp Po Klong Garai là một quần thể kiến trúc Chăm pa cổ kính và hùng vĩ, thu hút du khách bởi vẻ đẹp độc đáo và giá trị lịch sử văn hóa sâu sắc.

Tháp Po Klong Garai

Lịch sử và kiến trúc

Tháp được xây dựng vào cuối thế kỷ 13 đầu thế kỷ 14 để thờ vua Po Klong Garai (1151-1205), vị vua có công lớn trong việc trị vì và phát triển nông nghiệp của vương quốc Champa xưa. Quần thể tháp bao gồm ba tháp chính:

• Tháp chính (Kalan): Cao 20,5m, là nơi thờ tượng vua Po Klong Garai. Tháp có kiến trúc hình vuông, được xây dựng bằng gạch nung, trang trí bằng các hoa văn tinh xảo, thể hiện sự tài hoa của các nghệ nhân Chăm pa.
• Tháp lửa (Kosagr): Cao 9,31m, có mái hình thuyền, là nơi dùng để dâng lễ vật cúng tế.
• Tháp cổng: Cao 8,56m, là cửa ngõ vào khu vực tháp chính.

Cổng và Đường lên Tháp

Sự kết hợp hài hòa cùng thiên nhiên

Người Chăm xưa đã khéo léo lựa chọn vị trí xây dựng tháp trên đồi Trầu, một vị trí cao ráo, thoáng đãng, tạo nên sự hài hòa giữa công trình kiến trúc và cảnh quan thiên nhiên xung quanh. Từ trên đỉnh đồi, du khách có thể phóng tầm mắt ngắm nhìn toàn cảnh thành phố Phan Rang – Tháp Chàm và những cánh đồng nho xanh mướt trải dài. Vào lúc hoàng hôn, khung cảnh nơi đây càng trở nên thơ mộng và huyền ảo hơn bao giờ hết.

Tháp trên đồi Trầu

Nghệ thuật chạm khắc tinh xảo

Các hoa văn trang trí trên tháp Po Klong Garai là một điểm nhấn đặc biệt thu hút sự chú ý của du khách. Những họa tiết được chạm khắc tinh xảo trên gạch nung, thể hiện sự tài hoa và óc sáng tạo của các nghệ nhân Chăm pa xưa. Hình ảnh các vị thần, vũ nữ, chim thần Garuda, hoa lá, động vật… hiện lên sống động, mang đậm nét văn hóa Chăm pa.

Nghệ thuật chạm khắc tinh xảo

Ví dụ, trên tháp chính, bạn sẽ thấy hình ảnh thần Shiva cưỡi trên lưng bò Nandin, hay hình ảnh nữ thần Uma xinh đẹp. Trên tháp lửa, có những hình ảnh chim thần Garuda dang rộng đôi cánh mạnh mẽ.

Vai trò trong đời sống tâm linh của người Chăm

Ngày nay, Tháp Po Klong Garai vẫn là một địa điểm linh thiêng trong đời sống tâm linh của đồng bào Chăm. Hàng năm, vào các dịp lễ hội quan trọng như lễ Kate, lễ cầu mưa…, người Chăm lại tụ họp về đây để dâng hương, cầu nguyện sức khỏe, bình an và mùa màng bội thu.

Lễ Kate của đồng bào Chăm

Bảo tồn và phát huy giá trị di sản

Để bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa Tháp Po Klong Garai, chính quyền địa phương đã và đang triển khai nhiều hoạt động như trùng tu, bảo vệ di tích, tổ chức các hoạt động văn hóa, du lịch… nhằm giới thiệu rộng rãi hơn về nét đẹp văn hóa Chăm pa đến với du khách trong và ngoài nước.

Tháp Po Klong Garai không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo mà còn là di sản văn hóa quý giá của dân tộc Chăm, thể hiện nét đặc sắc trong nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc và tín ngưỡng của người Chăm xưa.

Một số lưu ý khi tham quan Tháp Po Klong Garai:

• Trang phục: Nên mặc trang phục lịch sự, kín đáo khi vào tham quan tháp.
• Giữ gìn vệ sinh: Không xả rác, vẽ bậy lên di tích.
• Tôn trọng văn hóa: Không gây ồn ào, mất trật tự trong khu vực tháp.

Kết luận:

Tháp Po Klong Garai là một điểm đến không thể bỏ qua khi du lịch Ninh Thuận. Ghé thăm nơi đây, du khách sẽ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, tìm hiểu về lịch sử và văn hóa Chăm pa, đồng thời cảm nhận được sự linh thiêng và huyền bí của một di sản văn hóa lâu đời.